مدیریت صادرات

مقدمه‌ای بر مدیریت صادرات

تاریخ انتشار: 15 آذر 1400

مدیریت به طور کلی به معنای برنامه ریزی، سازماندهی، هدایت، کنترل و هماهنگی یک فعالیت خاص به منظور دستیابی به هدف است. چنین فعالیتی ممکن است با خرید، تولید، بازاریابی و همچنین صادرات مرتبط باشد. مدیریت صادرات به معنای انجام فعالیت صادراتی به صورت منظم، کارآمد و سودآور است. از آنجایی که قلب هر کسب و کار بازاریابی است، از مدیریت صادرات می‌توان به عنوان مدیریت بازاریابی صادرات نیز یاد کرد. مدیریت صادرات ماهیتی رشد محور و پویا دارد. مدیریت بازاریابی صادرات و مدیریت بازاریابی داخلی دو روی  سکه مدیریت کل بازاریابی هستند. با این حال، مدیریت بازاریابی صادرات به دلیل عوامل متعددی از جمله رقابت سه جانبه، مقررات متنوع کشورهای مختلف، زبان و غیره نسبت به بازاریابی داخلی دشوارتر و پیچیده‌تر است.

در صورت نیاز به رویکرد سیستماتیک برای تحقیقات بازاریابی فراگیر در خارج از کشور: مدیریت صادرات شامل مطالعه بازارهای خارجی، الزامات، خریداران خارجی، فرصت‌های بالقوه بازاریابی و استفاده و استفاده با درایت از آنها برای صادرات در مقیاس بزرگ است. مدیریت صادرات اساساً برنامه ریزی، سازماندهی، هماهنگی و کنترل کلیه فعالیت‌های مربوط به صادرات کالا و خدمات است. فعالیت های مختلفی از جمله تولید کالای صادراتی، جمع آوری سفارش از خریداران خارجی ، تبلیغات در خارج از کشور، اتخاذ تکنیک‌های پیشبرد فروش، تثبیت قیمت و رسیدگی به مراحل مختلف و تشریفات مربوط به صادرات کالا می باشد. به درستی گفته می شود که مدیریت صادرات شامل وظایف و فعالیت هایی است که توسط تمام بخش‌های یک شرکت تولیدی بزرگ انجام می شود. دامنه مدیریت صادرات گسترده است زیرا هر چیزی که به صادرات مربوط می شود در محدوده مدیریت صادرات قرار می‌گیرد.

تعریف مدیریت صادرات

قبل از هر چیز باید بگوییم که تعریف دقیق اصطلاح صادرات مدیریت بسیار دشوار است زیرا دامنه آن پویا است. علاوه بر این، از آنجایی که مدیریت صادرات یک موضوع کاربردی است تعریف استانداردی برای آن وجود ندارد. با این حال، می‌توان به تعاریف ساده ای از مدیریت صادرات اشاره کرد:

۱. مدیریت صادرات به معنای مدیریت کارآمد، روان و منظم فعالیت بازاریابی صادراتی است.

۲. مدیریت صادرات به معنای یافتن فرصت‌هایی برای بازاریابی کالاها و خدمات در بازارهای خارجی و استفاده از این فرصت‌ها به نفع یک شرکت صادرکننده با رعایت قوانین و مقررات صادراتی موجود است.

۳. مدیریت صادرات یکی از حوزه‌های خاص مدیریت بازرگانی است و منحصراً به صادرات کالا به خارج از کشور و فعالیت‌ها و عملیات بازاریابی بین المللی مربوط می‌شود.

۴. مدیریت صادرات به معنای برنامه ریزی، سازماندهی، هماهنگی و کنترل تلاش‌ها یا فعالیت‌های صادراتی برای دستیابی به اهداف صادراتی مطلوب به صورت هموار و مستمر است.

مزایای صادرات

مدیریت صادرات  و افزایش صادرات مزایای متعددی را برای صادرکننده و ملت به همراه دارد. بخش صادرات به عنوان یکی از بخش‌های اولویت دار اقتصاد ایران نامیده شده است و به عنوان موتور رشد اقتصادی و ابزاری برای ایجاد اشتغال به شمار می‌رود. دولت نیز تمام تلاش خود را برای افزایش صادرات و افزایش حجم و ارزش صادرات به کار گرفته است زیرا صادرات بهتر، منجر به توسعه صنعتی، توسعه اقتصادی، ذخایر ارزی، تراز پرداخت مطلوب و غیره می‌شود. همه این مزایا تنها زمانی در دسترس خواهند بود که صادرات در مقیاس بزرگ انجام شود. از این رو مدیریت صادرات در اولویت اول کشور قرار دارد تا بدین وسیله گام‌های موثری برای رشد و شکوفایی اقتصادی برداشته شود. نیاز به مدیریت صادرات را می‌توانیم در دو سطح مختلف مورد بحث قرار دهیم:

الف) در سطح ملی

(ب) در سطح تجاری

 در اینجا مزایای صادرات در سطح ملی را به اختصار بیان می‌کنیم.

مزایای صادرات در سطح ملی

 صادرات در سطح ملی موجب ارزآوری می‌شود. ارز خارجی را می‌توان برای اهداف زیر استفاده کرد: واردات کالاهای مصرفی، واردات مواد اولیه، یدکی و قطعات، واردات کالاهای سرمایه ای و فناوری و…

روابط بین المللی صادرات به دلایل زیر به توسعه روابط بین المللی با کشورهای واردکننده کمک می‌کند:

 الف) تجارت بین المللی صادرکنندگان و واردکنندگان کشورهای مختلف را گرد هم می آورد.

 ب) گفتگوهای تجاری بین کشورها در مجامع بین المللی مانند WTO انجام می‌شود. 

ج) همچنین موافقت نامه های تجاری بین دولت‌های کشورهای شرکت کننده منعقد می‌شود. قدرت اقتصاد خارجی یک کشور به موقعیت تراز پرداخت آن بستگی دارد. طبیعتاً هر کشوری دوست دارد موقعیت تراز پرداخت‌های قوی و مطلوبی داشته باشد، زیرا صادرات ارزآوری را به همراه دارد و به کشور کمک می کند تا موقعیت تراز پرداخت‌های خود را بهبود بخشد. شهرت در جهان صادرات باعث شهرت و اعتبار برای یک ملت در بازارهای بین المللی می شود. به عنوان مثال: 

الف) ژاپن برای محصولات الکترونیکی شهرت دارد. 

ب) هند برای صنایع دستی و جواهرات شهرت دارد. 

ج) آلمان به دقت بالا در صنعت و مهندسی معروف است.